ལྟུང་བཤགས་ཀྱི་ཆོ་ག་ལ་བརྟེན་ནས་སྟོབས་བཞིའི་བཤགས་སྡོམ་བྱ་ཚུལ་འགྲེལ་པ།
ལྟུང་བཤགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྟོབས་བཞིའི་བཤགས་སྡོམ་བྱ་ཚུལ་འགྲེལ་པ་བཅས་བཞུགས་སོ།། ཅོ་ནེ་རྗེ་བཙུན་གྲགས་པ་བཤད་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད ། །
ན་མོ་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་ཡེ། གང་གི་མཚན་བརྗོད་ཡིན་དྲན་པས་ཀྱང་།། ལས་སྒྲིབ་མུན་སྟུག་མ་ལུས་འཇོམས་མཛད་པ།། བདེ་གཤེགས་རྒྱལ་བ་ཉི་མ་སོ་ལྔ་ལ།། སྒོ་གསུམ་གུས་ཕྱག་འཚལ་སྐྱབས་སུ་འཆི།། འདིར་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པའི་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་ལྟར་སངས་རྒྱས་སོ་ལྔ་ལ་བརྟེན་ནས་སྟོབས་བཞིའི་བཤགས་སྡོམ་དང་འབྲེལ་བར་ལྟུང་བཤགས་འདོན་ཚུལ་དང་། སངས་རྒྱས་སོ་ལྔའི་སྐུ་མདོག་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་། མདོའི་དོན་ལྷག་མ་ཅུང་ཟད་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་དང་གསུམ།
རྒྱུན་པའི་ཞལ་འདོན་ལྟ་བུ་ལ་ངེས་པ་མེད་ཀྱང་། མཚམས་བྱས་ཏེ་ལྟུང་བཤགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྟོབས་བཞིའི་བཤགས་པའི་ཉམས་ལེན་བྱེད་ན། སྦྱོར་བ་ལ་སངས་རྒྱས་ལོ་ལྔ་སོགས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་རྟེན་ཀྱི་དྲུང་དུ་མཆོད་པ་ཅི་འབྱོར་དང་མཎྜལ་བཤམས། སྐྱབས་འགྲོ་སེམས་བསྐྱེད་སོགས་སྔོན་དུ་བཏང་ནས། དངོས་གཞི་ལ་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་གཞལ་ཡས་ཁང་བསྐྱེད་མི་བསྐྱེད་གཉིས་མཛད་འདུག་པ་ལས། འདིར་ཕྱི་མ་ལྟར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་མོས་པ་ཤུགས་དྲག་དང་བཅས་འདི་ལྟར།
མཆོག་གསུམ་རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་ཉན་རང་འཕགས། རྟེན་འབྲེལ་མི་བསླུ་ཆོས་དབྱིངས་དག་པའི་མཐུས། གནས་འདི་བདེ་ལྡན་ཞིང་ལྟར་སྣོད་བཅུད་ཀྱི། འབྱོར་པ་རྒྱ་མཚོས་གང་ཞིང་ཁྱབ་གྱུར་ཅིག།
མདུན་གྱི་ནམ་མཁར་ཀུན་བཟང་མཆོད་སྤྲིན་དབུས། འདབ་སྟོང་རྒྱས་པའི་ལྟེ་བར་སེང་ཁྲིའི་སྟེང་། སྣ་ཚོགས་པདྨ་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། གཡས་གཡོན་གཉིས་དང་ཕྱོགས་བཞིར་པད་ཟླའི་གདན།
བརྒྱད་བཞི་བདེ་གཤེགས་གྲངས་དང་མཉམ་པ་དང་། སྟེང་དང་མཐའ་བསྐོར་རྣམས་སུ་པད་ཟླའི་གདན། སྤྱན་འདྲེན་མགྲོན་གྱི་གྲངས་དང་རབ་མཉམ་པ། ཀུན་ནས་འབྱུང་ཞིང་བཀོད་པས་མཛེས་གྱུར་ཅིག།
རང་ཉིད་བསྟན་པའི་བདག་པོའི་སྐུར་གྱུར་པའི། ཐུགས་ཀའི་ཧཱུཾ་ལས་འོད་འཕྲོས་ཕྱོགས་བཅུ་ཡི། རང་བཞིན་གནས་ནས་བདེ་གཤེགས་སོ་ལྔ་ལ། སངས་རྒྱས་སྟོང་དང་བདེ་གཤེགས་མཆེད་བདུན་སོགས།
ཕྱོགས་བཅུའི་རྒྱལ་བ་ཞི་ཁྲོ་བྱང་སེགས་དང་། ཉན་རང་བསྟན་སྲུང་རྒྱ་མཚོས་ཡོངས་བསྐོར་བ། སྤྱན་དྲངས་འཁོར་བཅས་མངོན་སུམ་བྱོན་པར་གྱུར།
མ་ལུས་སེམས་ཅན་མའམ། ཕྱོགས་དུས་ཀུན་ནས་སོགས་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གི་མཇུག་ཏུ། དབུས་ཀྱི་སེང་ཁྲིའི་སྟེང་དུ་ཤཱཀྱ་ཐུབ། དབུ་ཡི་གཡས་གཡོན་པདྨ་ཟླ་བའི་སྟེང་། རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་རིན་ཆེན་འོད་འཕྲོ་དང་། ཤར་དུ་ཀླུ་དབང་རྒྱལ་ནས་དྲི་མེད་བར། ལྷོ་ཕྱོགས་དཔལ་བྱིན་གཟི་བརྗིད་མཐའ་ཡས་པར། ནུབ་ཏུ་འོད་དཔལ་ནས་བཟུང་དྲན་པའི་དཔལ། བྱང་དུ་མཚན་དཔལ་རི་དབང་རྒྱལ་པོའི་བར། རང་རང་འཁོར་ཚོགས་རྒྱ་མཚོར་བཅས་བཞུགས་ཤིང་། སྟེང་དང་མཐའ་བསྐོར་བླ་མ་སངས་རྒྱས་སྟོང་། བདེ་གཤེགས་མཆེད་བདུན་སེམས་དཔའ་བརྒྱད་ལ་སོགས། མ་ལུས་རྒྱལ་བ་ཞི་ཁྲོ་བྱང་སེམས་དང་། བསྟན་སྲུང་རྒྱ་མཚོའི་ཚོགས་བཅས་བཞུགས་པར་གྱུར།
གོང་གི་གང་གི་མཚན་བརྗོད་སོགས་དང་། ཇི་སྙེད་སུ་དག་ཅེས་སོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པ་དང་། གྲུབ་ན་སྨན་བླའི་ཆོ་ག་རྒྱས་པ་ནས་འབྱུང་བའི་འཕགས་པའི་ཚོགས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་ཡོན་དང་སོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པ་བྱ་ཞིང་། མཆོད་པའི་སྤྲིན་གྱི་གཟུངས་ཚར་གསུམ་དང་། ས་གཞི་སྤོས་ཀྱི་སོགས་དང་། བདག་གཞན་ལུས་ངག་སོགས་གཉིས་ཀའམ་གང་རུང་གིས་མཎྜལ་ཕུན་ནས། ལྟུང་བཤགས་ལུས་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་བ་དང་བཅས་པའམ། མིན་ཡང་རུང་སྟེ་ལན་བརྒྱ། སོ་ལྔ། ཉེར་གཅིག བདུན། གསུམ་སོགས་སྐབས་བསྟུན་གྱིས་བརྗོད། གལ་ཏེ་ལྟུང་བཤགས་ཡོངས་རྫོགས་ལན་མང་པོ་མ་ལྕོགས་ཚེ། བར་སྐབས་དག་ཏུ། སངས་རྒྱས་རི་དབང་རྒྱལ་པོའི་བར་བརྗོད་པའི་མཚམས་ནས། ཇི་སྙེད་མཆོད་པའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འབུལ་ལོ། སྒོ་གསུམ་གྱི་སྡིག་ལྟུང་ཐམས་ཅད་ནི་སོ་སོར་བཤགས་སོ། རང་གཞན་ཀུན་གྱི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་འདེབས་སོ། དགེ་བའི་རྩ་བ་འདིས་བདག་སོགས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དག་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཆོག་དམ་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག། ཅེས་བྱས་ཀྱང་རུང་སྟེ་མན་ངག་གོ། །
གཉིས་པ། སངས་རྒྱས་སོ་ལྔའི་སྐུ་མདོག་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི།
སྐབས་འདིར་སངས་རྒྱས་སོ་ལྔའི་སྐུ་མདོག་སོགས་ཇོ་ལྟར་བསྒོམ་པར་བྱ་སྙམ་ན། འདི་ལ་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་སྟོན་པ་དང་ཀླུ་དབང་གི་རྒྱལ་པོ་མ་གཏོགས་གཞན་རྣམས་རིམ་བཞིན་རིགས་ལྔའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་བསྒོམ་པར་བཤད་དེ། རིགས་ལྔ་སྤྱིའི་དབང་དུ་མཛད་པར་མངོན་ལ། རྗེ་རིན་པོ་ཆེས་སངས་རྒྱས་སོ་ལྔའི་ཞལ་གཟིགས་ལྟར་གནས་བརྟན་བཟང་སྐྱོང་གིས་བཀོད་པ་བཞིན་བརྗོད་ན། ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོ་སྐུ་མདོག་སེར་པོ་ས་གནོན་དང་མཉམ་བཞག རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་རབ་ཏུ་འཇོམས་པ་སེར་པོ་ཕྱག་གཉིས་ཐུགས་ཀར་ཆོས་འཆད། རིན་ཆེན་འོད་འཕྲོ་དམར་པོ་ཕྱག་གཉིས་མཉམ་གཞག ཀླུ་དབང་གི་རྒྱལ་པོ་ཞལ་དང་མགྲིན་པ་དཀར་ཞིང་ལྟག་མ་སྔོ་བ་ཆོས་འཆད་སྦྲུལ་གྱི་གདེངས་ཀ་ཅན། དཔའ་བོའི་སྡེ་སེར་པོ་གཡོན་ཐུགས་ཀར་ཆོས་འཆད། གཡས་ཅུང་ཟད་བརྐྱངས་ནས་སྐྱབས་སྦྱིན། དཔལ་དགྱེས་སེར་པོ་ཕྱག་གཉིས་ཆོས་འཆད། རིན་ཆེན་མེ་དམར་པོ་གཡས་ས་གནོན་དང་གཡོན་མཉམ་བཞག རིན་ཆེན་ཟླ་འོད་དཀར་པོ་གཡས་ས་གནོན་དང་གཡོན་མཉམ་བཞག མཐོང་བ་དོན་ཡོད་ལྗང་ཁུ་གཡས་ཐུགས་ཀར་སྐྱབས་སྦྱིན་དང་གཡོན་མཉམ་བཞག རིན་ཆེན་ཟླ་འོད་དཀར་པོ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་ཕྱག་རྒྱ་ཅན། དྲི་མ་མེད་པ་སྔོན་པོ་ཕྱག་གཉིས་ཀ་མཉམ་བཞག དཔལ་སྦྱིན་སེར་པོ་ཆོས་འཆད་སྟེང་འོག་ཏུ་མཛད་པ། ཚངས་པ་སེར་པོ་ས་གནོན་དང་མཉམ་བཞག ཚངས་པས་བྱིན་དམར་སེར་ཕྱག་གཉིས་ཀ་ཆོས་འཆད། ཆུ་ལྷ་དཀར་པོ་ཕྱག་གཉིས་ཀ་མཉམ་བཞག ཆུ་ལྷའི་ལྷ་དཀར་པོ་ཕྱག་གཉིས་ཀ་ཆོས་འཆད། དཔལ་བཟང་སེར་པོ་གཡོན་ཐུགས་ཀར་ཆོས་འཆད་དང་གཡས་ཅུང་ཟད་བརྐྱངས་ནས་སྐྱབས་སྦྱིན་པུས་མོའི་ཟུར་དུ་མཛད་པ། ཙན་དན་དཔལ་སེར་པོ་ས་གནོན་དང་མཉམ་བཞག གཟི་བརྗིད་མཐའ་ཡས་དམར་པོ་གཡས་ཐུགས་ཀར་ཆོས་འཆད་གཡོན་མཉམ་བཞག འོད་དཔག་སྔོན་པོ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་ཕྱག་རྒྱ་ཅན། མྱ་ངན་མེད་དཔལ་དམར་སྐྱ་ཕྱག་གཉིས་ཀ་མཉམ་བཞག སྲེད་མེད་བུ་སེར་པོ་ཆོས་འཆད་སྟེང་འོག མེ་ཏོག་དཔལ་སེར་པོ་གཡས་བརྐྱངས་མཐེབ་ནས་མཛུབ་སྦྱར་བ་དང་གཡོན་ཆོས་འཆད། ཚངས་པའི་འོད་ཟེར་སེར་པོ་དང་པདྨའི་འོད་ཟེར་དམར་པོ་གཉིས་ཀའང་ས་གནོན་དང་མཉམ་བཞག ནོར་དཔལ་སྔོན་པོ་ཆེས་འཆད་སྟེང་འོག དྲན་པའི་དཔལ་སེར་པོ་མཉམ་བཞག མཚན་དཔལ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་གྲགས་དཀོར་པོ་གཡས་ཆོས་འཆད་དང་གཡོན་མཉམ་བཞག དབང་པོ་ཏོག་གི་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྒྱལ་པོ་སྔོན་པོ་གཡས་རྒྱལ་མཚན་ཕྲག་པ་གཡོན་པར་གཟུང་ཞིང་གཡོན་མཉམ་བཞག ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གནོན་པ་སྔོན་པོ་གཡས་རལ་གྲིའི་རྩེ་ཡར་བསྟན་ནས་དཀུར་བརྟེན་ཅིང་གཡོན་མཉམ་བཞག གཡུལ་ལས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་རྒྱལ་སྔོན་པོ་ཁྲབ་འཛིན་པ། རྣམ་པར་གནོན་པ་གཤེགས་པ་སྔོན་པོ་གཡས་གཡོན་གཉིས་ཀ་ས་གནོན། ཀུན་ནས་སྣང་བ་བཀོད་པའི་དཔལ་ཡང་དེ་དང་འདྲ། རིན་ཆེན་པདྨས་རྣམ་གནོན་དམར་སེར་གཡོན་ཆོས་འཆད་དང་གཡས་ཅུང་ཟད་བརྐྱངས་ནས་སྐྱབས་སྦྱིན་མཛད་པ། རི་དབང་གི་རྒྱལ་པོ་སེར་པོ་རི་རབ་འཛིན་པའོ། ཡང་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པར་གྲགས་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་འགྲེལ་པ་ཞིག་ཏུ། རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་རབ་ཏུ་འཇོམས་པ་སྔོན་པོ་ཕྱག་གཉིས་རྡོ་རྗེ། རིན་ཆེན་འོད་འཕྲོ་དཀར་པོ་རྡོ་རྗེ་དང་ཉི་མ། ཀླུ་དབང་གི་རྒྱལ་པོ་སྔོན་པོ་ཀླུ་ཤིང་དང་སྦྲུལ་སྔོན་པོ་བསྣམས་པ་སོགས་སྔ་མ་དང་མི་འདྲ་བ་ཞིག་འབྱུང་སྟེ་གང་བྱས་ཀྱང་མི་འགལ་ཞིང་། དེ་དག་ཕྱོགས་གང་ན་བཞུགས་པའང་དེར་བཤད་དེ། མང་བར་དོགས་ནས་མ་དྲངས་སོ། འདི་རྣམས་རིགས་ལྔའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་བསྒོམས་ན་ཅུང་ཟད་འཆར་བདེ་ཡང་། མོས་པ་ཙམ་གྱིས་བསྒོམ་པ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་མི་སྣང་བས་གང་མོས་བྱའོ། །
གསུམ་པ། མདོའི་དོན་ལྷག་མ་ཅུང་ཟད་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་ནི།
དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པའི་འཕགས་པ་ཉེ་བར་འཁོར་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྟུང་བའི་ཁྱད་པར་དང་། སྡིག་ལྟུང་བཤགས་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་པར་གཉིས་གསུངས་ཤིང་། ཕྱི་མ་ལ་ལྟུང་བ་ལྕི་ཡང་གི་སྒོ་ནས་བཅུ་ཚོགས་དང་། ལྔ་ཚོགས་དང་། གཅིག་གམ་གཉིས་ཀྱི་བདུན་དང་། སངས་རྒྱས་སོ་ལྔའི་སྤྱན་སྔར་བཤགས་ཚུལ་དང་བཞི་གསུངས་པའི་ཕྱི་མ་ནི་ལྟུང་བཤགས་ཀྱི་ཆོ་ཀ་འདིའོ། སངས་རྒྱས་སོ་ལྔའི་སྐུ་མདོག་སོགས་ནི་མདོ་ན་མི་གསལ་ཡང་། མན་ངག་གི་བརྒྱུད་པ་ནི་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་ལ། མདོ་འདིའི་དོན་བསྡུ་ན། ཕྱག་བཙལ་ནས་སྡིག་པ་བཤགས་ཚུལ་དང་། དགེ་བསྔོ་ཚུལ་དང་། ཡན་ལག་ལྷག་མ་བསྡུས་ནས་བསྟན་པ་དང་གསུམ། དང་པོ་ལ་བཞི། རྟེན་གྱི་སྟོབས་དང་། གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་དང་། རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་སྟོབས་དང་། ཉེས་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པའི་སྟོབས་ཀྱི་སྒ྄ོ་ནས་སྡིག་ལྟུང་བཤགས་པའོ། །
3 སུན་འབྱིན་པའི་སྟོབས།
གསུམ་པ་སུན་འབྱིན་པའི་སྟོབས་ལ་གསུམ། སྡིག་ལྟུང་བཤགས་པའི་ཡུལ་ལ་དབང་པོ་མཛད་པར་གསོལ་བ་དང་། བཤགས་བྱའི་སྡིག་པ་ངོས་བཟུང་བ་དང་། སྡིག་ལྟུང་ཇི་ལྟར་བཤགས་པའི་ཚུལ་ལོ།
3.1) དང་པོ་སྡིག་ལྟུང་བཤགས་པའི་ཡུལ་ལ་དབང་པོ་མཛད་པར་གོསལ་བ་ནི།
དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ཞེས་པ་ནས། དགོངས་སུ་གསོལ་ཞེས་པས་དབང་པོ་མཛད་པའི་དགོངས་གསོལ་བསྟན་ཏེ། དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་ཡང་ཡིན་མོད། ཇི་སྙེད་ཅིག་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་བཞེས་ཞེས་པ་ནི་གཙོ་བོ་ད་ལྟར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་པར་མངོན་ལ། ཁ་ཅིག་ཇི་སྙེད་ཅིག་བཞུགས་ཞེས་པས་ཆོས་སྐུ་ཐོབ་པ་དང་། འཚོ་ཞིང་ཞེས་པས་ལོངས་སྐུ་ཐོབ་པ་དང་། བཞེས་ཞེས་པར་སྤྲུལ་སྐུ་ཐོབ་པ་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་བསྟན་ཞེས་འཆད་ཀྱང་ཚིག་དོན་དང་འབྱོར་དཀའ་སྙམ།
3.2) གཉིས་པ་བཤགས་བྱའི་སྡིག་པ་ངོས་བཟུང་བ་ལ་གཉིས།
སྤྱར་བསྟན་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ།
3.2.1) དང་པོ་སྤྱིར་བསྟན་པ་ནི།
བདག་གི་སྐྱེ་བ་འདི་དང་ཞེས་པ་ནས། བགྱིད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའམ་ཞེས་པའི་བར་ཏེ། བདག་གི་སྐྱེ་བ་འདི་དང་། སྐྱེ་བ་ཐོག་མའི་ཐ་མ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་བའི་ཐོག་མ་འདི་ནས་གསར་དུ་བྱུང་ཞེས་ངོས་བཟུང་མི་ནུས་པས། འཁོར་བའི་ཐོག་མའི་མཐའ་མེད་པའོ། དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་ད་ལྟའི་བར་གྱི་སྐྱེ་བ་གཅིག་གཉིས་ཙམ་མ་ཡིན་པར་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་སྡིག་པའི་ལས་རང་གིས་བགྱིས་པ་དང་། གཞན་ལ་བགྱིད་དུ་བཅུག་པ་དང་། གཞན་གྱིས་སྡིག་པ་བགྱིས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཞིང་དགའ་བའམ་ཞེས་པ་ནི་མདོར་བསྟན་པ་སྟེ། འམ་ཞེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་བྱེད་པའི་ངེས་པ་མེད་པས་དེ་རྣམས་གང་རུང་ཞིག་བྱས་པའི་སྡིག་པ་བསྒྲགས་པའོ།
3.2.2) གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གསུམ།
དཀོན་མཆོག་གི་དཀོར་འཕྲོག་པ་དང་། མཚམས་མེད་ཀྱི་ལས་དང་། མི་དགེ་བ་བཅུའི་སྡིག་པ་བཤགས་པའོ།
3.2.2.1) དང་པོ་དཀོན་མཆོག་གི་དཀོར་འཕྲོག་པ་ནི།
མཆོད་རྟེན་གྱི་དཀོར་རམ་ནས། འཕྲོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའམ་ཞེས་པའི་བར་ཏེ། མཆོད་རྟེན་ནི་ད་ལྟ་མཆོད་རྟེན་དུ་གྲགས་པ་དང་དེ་ཙམ་མིན་གྱི། མཆོད་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་རྟེན་ཐམས་ཅད་དོ། དཀོར་ཞེས་པ་ནི་ནོར་རྫས་སྤྱིའི་མིང་ཡིན་ཀྱང་། འདིར་རྟེན་ལ་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་མཆོད་རྫས་དངོས་སུ་ཕུལ་བ་དང་། འབུལ་བའི་ཆེད་དུ་བསྒྲུབས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་རང་གིས་འཕྲོག་པ་དང་། གཞན་ལ་འཕྲོག་ཏུ་བཅུག་པ་དང་། འཕྲོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱས་པའི་མི་དགེ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་བཞི་ཡན་འདུས་ནས་རྒྱུན་དུ་བཞུགས་པའི་དགེ་འདུན་དང་། ཕྱོགས་བཞིའམ་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་དགེ་འདུན་ཀྱི་དཀོར་འཕྲོག་པ་སོགས་ཀྱི་ཉེས་པའོ། སྤྱིར་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་དང་། ལམ་ཞུགས་ཀྱི་སོ་སྐྱེ་རེ་རེ་ལའང་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱར་རུང་ཡང་། འདིར་ནི་འདུལ་བ་ནས་འབྱུང་བ་ལྟར་དགེ་སློང་བཞི་ཡན་འདུས་པ་ལ་དགེ་འདུན་དང་། གསུམ་མད་ལ་གང་ཟག་ཞེས་ཐ་སྙད་མཛད་པ་དང་བསྟུན་པར་མངོན་ཏེ། དགེ་འདུན་དང་ཕྱོགས་བཞིའམ་བཅུའི་དགེ་འདུན་སོ་སོར་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང་། སྟོན་པ་བཞུགས་པའི་དངོས་ཀྱི་འཁོར་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་གཙོ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། འདིའི་གཞུང་ཁ་ཅིག་ཏུ་ཕྱོགས་བཞི་ཞེས་པ་ནི་ཤར་དང་ཤར་ལྷོ་སོགས་ཕྱོགས་དང་མཚམས་གཉིས་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའོ། ཕྱོགས་བཅུའི་དགེ་འདུན་གྱི་ཞེས་པའི་བརྒྱད་ནི་ཕྱོགས་མཚམས་བརྒྱད་ནས་བྱོན་པའམ་བཞུགས་པ་དང་སྟེང་འོག་ནས་བྱོན་པ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་བྱོན་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཁོར་དུ་ཕྱོགས་བཅུའི་དགེ་འདུན་ཡོད་པ་ལ་དགོངས་པར་བྱ་དགོས་སོ། འདིར་འཕྲོགས་ཅེས་པ་བརྐུས་པ་དང་འཕྲོག་པ་གཉིས་ལ་སྦྱོར་ཞིང་། ཕྱི་མ་ནི་ཉེས་པ་ལྷག་པར་ཆེ་བས་རང་མིང་གིས་སྨོས་པའོ། དེ་ཡང་གནང་བ་མེད་པར་རང་དགར་དེ་དག་གི་དཀོར་ལ་ལོངས་སྤྱོད་མི་རུང་པའི་དོན་ཡིན་གྱི། གནང་བ་ཞུས་ཏེ་བྱིན་ན་ནི་ཉེས་པ་མདེ་དོ།
3.2.2.2) མཚམས་མེད་ཀྱི་ལས་ནི
མཚམས་མ་མཆིས་པ་ལྔའི་ལས་བགྱིས་པ་དང་ཞེས་སོགས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་ངན་སེམས་ཀྱི་ཁྲག་ཕྱུང་བ་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེད་བྱས་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་བསད་པ་དང་། ཕ་དང་མ་བསད་པའི་མཚམས་མེད་ཀྱི་ལས་གཉིས་ཏེ་ལྔའོ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ངན་སེམས་ཀྱི་ཁྲག་ཕྱུང་བ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཀྲོང་མི་ནུས་པ་བཞིན་དུ་དཀྲོང་བའི་སྦྱོར་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་ཞེས་པ་ནི་འདུལ་བ་ནས་འབྱུང་བ་ལྟར་དགེ་སློང་ཕན་ཚུན་བཞི་བཞི་སྟེ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་དབྱེན་བྱས་ནས་ཕྱེ་བ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་གང་ཟག་གི་བར་དུ་དབྱེན་བྱས་པར་འགྱུར་ཞིང་། འདི་ཡང་འདུལ་མངོན་དང་བསྟུན་པར་གསལ་ལོ། དེ་རང་གིས་བགྱིས་པ་སོགས་ནི་སྔར་བཞིན་ནོ། ། མཚམས་མེད་པ་ཞེས་པའི་སྒྲ་དོན་ནི། ཁ་ཅིག་ལས་དེ་བྱས་པའི་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བ་གཞན་གྱི་བར་མ་ཆོད་པར་མནར་མེད་དུ་སྐྱེ་བའི་དོན་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཤིང་། འགའ་ཞིག་ཏུ་རྣམ་སྨིན་སྡུག་བསྔལ་རྒྱ་ཆེ་བའི་མཚམས་འཛིན་མི་ནུས་པའོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ།
3.2.2.3) གསུམ་པ་མི་དགེ་བ་བཅུའི་སྡིག་པ་བཤགས་པ་ནི།
མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཞེས་སོགས་ཏེ། སྲོག་གཅོད་པ་སོགས་ལུས་ཀྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་གསུམ་དང་། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ངག་གི་མི་དགེ་བའི་ལས་བཞི་དང་། བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཀྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་གསུམ་སྟེ་བཅུའོ། དེ་རྣམས་རང་གིས་ཡང་དག་པར་ཏེ་ཇི་ལྟ་བཞིན་བླང་ནས་ཞུགས་པ་དང་། གཞན་ལ་འཇུག་ཏུ་བཅུག་པ་དང་། འཇུག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱས་པའི་སྡིག་པ་སྟེ། འམ་ནི་གདམ་ཁ་ཅན་ཏེ་ཐམས་ཅད་དམ་གང་རུང་ངོ་། ཉེས་པ་འདི་རྣམས་གང་རུང་བྱས་པ་མི་སྦེད་པར་སྐྱབས་གནས་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་བསྒྲགས་པའོ། ཉེས་པ་འདི་ལྟར་འགྱོད་སེམས་ཀྱིས་བསྒྲགས་པ་ནི་ཉེས་པ་དེ་འདགས་པའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་གྱི། ཉེས་པ་བྱས་ནས་ཁྲེལ་མེད་ཀྱི་བསམ་པས་ངོམས་པའི་སྒོ་ནས་གཞན་ལ་སྒྲོགས་པ་ནི་ཉེས་པ་ལྷག་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་རྐྱེན་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་བྱེད་པར་བྱའོ།
བཞི་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པའི་སྟོབས།
བཞི་པ་ཉེས་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པའི་སྟོབས་ནི། སླན་ཆད་ཀྱང་གཅོད་ཅིང་སྡོམ་པར་བགྱིད་ལགས་སོ་ཞེས་པ་སྟེ། སྔར་སྡིག་པའི་ལས་རྣམས་འགྱོད་སེམས་སྐྱེས་པའི་སྒོ་ནས་བཤགས་པར་མ་ཟད། ད་སླད་ཆད་དམ་ཕྱིན་ཆད་ཀྱང་དེ་བྱེད་པའི་འཕྲོ་གཅོད་ཅིང་ཡིན་ཀྱིས་སྡོམ་པར་བགྱིད་ལགས་སོ་ཞེས་པའོ། །
4.1.1) དང་པོ་དཔང་གསོལ་ནི།
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ་ཞེས་པའོ།
4.1.3) གསུམ་པ་དགེ་རྩ་ཇི་ལྟར་བསྔོ་བ་ལ་གཉིས་ལས།
4.3.1) དང་པོ་དངོས་ནི།
སྡོག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སོ་སོར་བཤགས་སོ། ཞེས་པ་ནས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཆོག་དམ་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པའི་བར་ཏེ། རང་གཞན་གྱིས་བསྐྲུན་པའི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་ཞིང་། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བཞེད་པ་དེ་དག་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་གསོལ་བར་འདེབས་སོ། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་བདག་སོགས་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཆོག་དམ་པ་ཀུན་མཁྱེད་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པ་ནི་ཡན་ལག་གཞན་དང་བཅས་མདོར་བསྡུས་ནས་བཤད་པའོ།
མཇུག་ཏུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་སོ་ལྔའི་ལྷ་ཚོགས་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་སོ། ཞེས་ལན་འགའམ། བདག་གིས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པ་བྱང་ཞིང་དག་པར་མཛད་དུ་གསོལ། འཁོར་བ་དང་ངན་སོང་གི་འཇིགས་པ་ལས་སྐྱོོབ་ཏུ་གསོལ། འདི་ནས་ཤི་འཕོས་མ་ཐག་ཏུ་བདེ་བ་ཅན་ནམ། དགའ་ལྡན་ནམ། མངོན་དགའི་ཞིང་དུ་སྐྱེ་བ་དང་། མྱུར་དུ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བར་བྱིན་གྱིས་རློབ་ཏུ་གསོལ། ཞེས་ལན་གསུམ་མམ་བདུན་སོགས་ཀྱིས་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་མཐར། སྐུའི་ཆ་ནས་འོད་དང་བདུད་རྩི་དཀར་པོའི་རྒྱུན་བྱུང་ནས་རང་གི་ལས་ཀྱི་ཆ་ལ་ཞུགས་པར་མོས་པ་དང་། སྐྱབས་གནས་ཐམས་ཅད་འོད་ཀྱི་རྣམ་པར་གྱུར་ནས་རང་ལ་ཐིམ་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་རང་ཉིད་བསྟན་པའི་བདག་པོའི་སྐུར་གྱུར་པར་བསམས་ལ། མུ་ནེ་མུ་ནེ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤྱིའི་སྙིང་པོ་ཅི་འགྲུབ་བཟླ། ཚོགས་ཞིང་རྣམས་རང་ལ་བསྙིམས་ནས་སྟོན་པའི་སྐུར་བསྒྱུར་ཏེ་སྙིང་པོ་དེ་དག་བཟླ་བར་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་བཤད་ཅིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡི་གེ་བརྒྱ་པ་བཟླས་ནའང་ཁྱད་ཆེའོ། གཞུང་འདི་སྟོབས་བཞིའི་བཤགས་པ་དང་སྦྱར་ན། སྔོན་དུ་སྐྱབས་འགྲོ་སེམས་བསྐྱེད་དང་དེ་ནས་གཞུང་འདིའི་འགོར་བླ་མ་དང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་འཇུག་གི་སྐྱབས་འགྲོ་རྣམས་ནི་རྟེན་གྱི་སྟོབས་ཏེ་འདིའི་སྒྲ་དོན་འོག་ཏུ་འཆད། སྤྱིར་གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ལ་སྟོང་ཉིད་སྒོམ་པ་དང་། ཟབ་མོའི་མདོ་འདོན་པ་དང་། བྱང་སེམས་སོགས་ཀྱི་མཚན་ནས་བརྗོད་པ་སོགས་མང་ཡང་འདིར་ཕྱི་མ་ལྟར་སངས་རྒྱས་སོ་ལྔའི་མཚན་བརྗོད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི་གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས། གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་དོན་ནི། ཉེས་པ་འཇོམས་ཤིང་གཉེན་པོ་བྱེད་པས་ན་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། དེ་ཡང་གཙོ་ཆེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་ན་ངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའང་ཡིན་པས་རྟེན་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། རྒྱ་འགྲེལ་ཞིག་ཏུ་རྟེན་གྱི་སྟོབས་སུ་དྲངས་སོ། བསམ་ཤེས་ན་ཡན་ལག་བདུན་པ་ལའང་སྟོབས་བཞི་དངོས་ཤུགས་ཅི་རིགས་ལ་ཚང་བར་འགྱུར་རོ། །
1 རྟེན་གྱི་སྟོབས།
དང་པོ་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་འཆིའོ་ཞེས་སོགས་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཅིང་། རྟེན་གྱི་སྟོབས་ཞེས་པ་ནི་སྤྱིར་ནང་པའི་ཆོས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་བསམ་པའི་རྟེན་དཀོན་མཆོག་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་སྐྱབས་འགྲོ་དགོས་ཏེ། སྐྱབས་འགྲོ་ལ་བརྟེན་ནས་དགེ་བ་གང་བྱས་ཀྱང་སྟོབས་ཆེ་ཞིང་། ཁྱད་པར་དུ་སྡིག་པ་སྦྱོང་བའི་ནུས་པ་སྟོབས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་དང་། སྐྱབས་འགྲོའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་སྡིག་ལྟུང་མང་པོ་ཞིག་སྦྱོང་ནུས་པས། ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་ལ་ཞུགས་མ་ཞུགས་སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཐོག་མའི་རྟེན་གྱི་སྟོབས་ནི་སྐྱབས་འགྲོ་ཡིན་ནོ། སྟོབས་བཞི་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་ཐེག་ཆེན་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱང་རྟེན་ཀྱི་སྟོབས་སུ་བཤད་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པིའི་རིགས་ཅན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱིས་གཞི་བཟུང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐའ་དག་བསྒྲུབ་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་ཆེན་སེམས་བསྐྱེད་རྟེན་ཀྱི་སྟོབས་སུ་བཤད་དོ། དེ་ཡང་གཙོ་བོའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི། གཞན་དུ་ན་སྐྱབས་འགྲོ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་སེམས་བསྐྱེད་གཉིས་ཀའང་ཉེས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཀྱང་ཡིན་པར་སྣང་ངོ་། །
2 གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས།
གཉིས་པ་གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ལ་སྤྱིར་གོང་ལྟར་མང་ཡང་འདིར་སངས་རྒྱས་སོ་ལྔའི་མཚན་བརྗོད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་བ་སྟེ། སོ་སོའི་མཚན་བརྗོད་པའི་ཕན་ཡོན་རྒྱས་པར་མདོ་ན་མི་གསལ་ཡང་། མན་ངག་ལས་བརྒྱུད་པ་བཞིན་བརྗོད་ན་འདིའི་སྒོ་ནས་སྡིག་ལྟུང་བཤགས་པ་ལ་འཚལ་ལོ་ཞེས་སྙིང་ཐག་པ་ནས་བརྗོད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྐལ་པ་ཁྲིའི་སྡིག་པ་མངོན་འགྱུར་བ་འདག་གོ། དེ་བཞིན་དུ་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོས་བསྐལ་པ་ཁྲིའི་སྡིག་པ། རིན་ཆེན་འོད་འཕྲོས་ཀྱང་ཁྲི། ཀླུ་དབང་གི་རྒྱལ་པོས་སྟོང་། དཔའ་བོ་སྡེས་སྟོང་། དཔལ་དགྱེས་ཀྱིས་ཉིས་སྟོང་། རིན་ཆེན་མེས་ཉིས་སྟོང་། རིན་ཆེན་ཟླ་འོད་ཀྱིས་བརྒྱད་སྟོང་། མཐོང་བ་དོན་ཡོད་ཀྱིས་བསྐལ་པ་གཅིག རིན་ཆེན་ཟླ་བས་མཚན་མེད་ལྔའི། དྲི་མ་མེད་པས་ཉེ་བའི་མཚམས་མེད་ལྔའི། དཔལ་བྱིད་གྱིས་ཞེ་སྡང་གིས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་སྡིག་པ། ཚངས་པས་འདོན་ཆགས་ཀྱིས་ཀུན་ན་བསླངས་པའི་སྡིག་པ། ཚངས་པའི་བྱིན་གྱིས་བསྐལ་པ་ཁྲིའི། ཆུ་ལྷས་བསྐལ་པ་སྟོང་གི ཆུ་ལྷའི་ལྷས་བསྐལ་པ་ལྔ་སྟོང་གི དཔལ་བཟང་གིས་བསྐལ་པ་ལྔ་སྟོང་གི ཙན་དན་དཔལ་གྱིས་བསྐལ་པ་བདུན་གྱི། གཟི་བརྗིད་མཐའ་ཡས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་བདུན་གྱི། འོད་དཔལ་གྱིས་ཕན་ཡོན་ཚད་མེད་པ་ཐོབ། མྱ་ངན་མེད་དཔལ་གྱིས་གཏི་མུག་གིས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་སྡིག་པ། མེ་ཏོག་དཔལ་གྱིས་ལུས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ། ཚངས་པའི་འོད་ཟེར་གྱིས་ངག་གི་སྒྲིབ་པ། པདྨའི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཡིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ། ནོར་དཔལ་གྱིས་ངག་གི་སྒྲིབ་པ། པདྨའི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཡིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ། ནོར་དཔལ་གྱིས་དགེ་འདུན་གྱི་དཀོར་འ་འབགས་པའི། དྲན་པའི་དཔལ་གྱིས་གང་ཟག་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པའི། མཚན་དཔལ་གྱིས་ཕྲག་དོག་གིས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི། དབང་པོའི་ཏོག་གི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གནོན་པས་ཕྲ་མའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད། གཡུལ་ལས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད། རྣམ་པར་གནོན་པས་གཤེགས་པས་གཞན་ལ་སྡིག་པ་བྱེད་དུ་བཅུག་པའི་ཉེས་པ། ཀུན་ནས་སྣང་བ་བཀོད་པའི་དཔལ་གྱིས་སྡིག་པ་བྱས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་པའི། རིན་ཆེན་པདྨས་ཆོས་སྤོང་གི། རི་དབང་གི་རྒྱལ་པོས་བླ་མ་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་ནས་རང་གི་དམ་ཚིག་ཉམས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་འདག་པར་གསུངས་སོ། ལན་མང་དུ་བྱས་ན་ངན་སོང་ལས་ཐར་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཚེ་རབས་ཀུན་ཏུ་སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་དང་། དེ་དག་གི་ཞིང་དུ་སྐྱེ་བ་སོགས་ཕན་ཡོན་དུ་མ་ཡོད་པས་ཚུལ་འདི་ལ་འབད་པར་རིགས་སོ། ཕྱག་འཚལ་བའི་ཚེ་ལུས་མང་དུ་སྤྲུལ་ནས་ཕྱག་འཚལ་བར་མོས་ན་འགྱུར་ཆེ་བར་བཤད་ཅིང་། དེ་བཞིན་དུ་ངག་གིས་བསྟོད་པ་ལ་ཡང་འདྲའོ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ལོ་ལྔ་གཙོ་བོར་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་སོགས་ལ་ཕྱག་འོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བར་མོས་ན་ཕན་ཡོན་ལྷག་པར་ཆེ། ཕྱག་འཚལ་བའི་སྐབས་འདིར་མཆོད་འབུལ་ཤུགས་ལ་བསྟན་ཞེས་བཤད་དེ་ཡན་ལག་བདུན་པ་ཚང་བའི་དབང་དུ་མཛད་པའོ།
གསུམ་པ་སྡིག་ལྟུང་ཇི་ལྟར་བཤགས་པ་ནི།
ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གང་གིས་བསྒྲིབས་ནས། ཞེས་པ་ནས། མི་སྦེད་དོ་ཞེས་པའི་བར་ཏེ། དེ་ཡང་གོང་དུ་སྨོས་པའི་སྡིག་པའི་ལམ་དེ་དག་ལས། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གང་གིས་བསྒྲིབས་པའི་དབང་གིས་བདག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་སོགས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་འཆི་བ་སྟེ་འགྲོ་བའམ། ཆོས་མ་དར་བའི་ཡུལ་མཐའ་ཁོབ་དང་། ཀླ་ཀློ་གླེན་ལྐུགས་དང་། ཆོས་སྒྲུབ་པའི་སྐལ་བ་མེད་པའི་ལྷ་ཚེ་རིང་པོ་རྣམས་དང་། མི་ཡིན་ཀྱང་དབང་པོ་མ་ཚང་བ་དང་། ལས་འབྲས་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལོག་ལྟ་ཅན་དང་། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ལ་མཉེས་པར་མི་བགྱིད་པར་འགྱུར་བར་སྐྱེ་བ་སྟེ། མདོར་ན་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཏེ་དྲུང་དུ་མི་སྦེད་པར་ངག་གིས་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་མཐོལ་ལོ། ཡིན་འགྱོད་པའི་སྒོ་ནས་འཆགས་སོ། མི་འཆབ་བོ། མི་སྦེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་གཉིས་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་བྱས་ཀྱང་མི་འགལ་ཞིང་། སྔོན་མ་ནི་ཉེས་པ་མི་གསང་བ་དང་། ཕྱི་མ་ནི་ཤེས་བཞིན་དུ་མི་སྦེད་པའོ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱིར་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་ཤིང་། ཁྱད་པར་དུ་ལས་དཀར་ནག་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བ་ཐམས་ཅད་ཇོ་ལྟ་བ་བཞིན་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་བ། དེ་ཡང་མིག་གིས་གཟུགས་གསལ་བར་མཐོང་བ་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པས་སྤྱན་དུ་གྱུར་པ། དགེ་མི་དགེའི་ལེགས་ཉེས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རང་གིས་མཁྱེན་ཅིང་གཞན་གྱིས་དྲི་བའི་དཔང་པོར་འོས་པས་དཔང་དུ་གྱུར་བ། བླང་དོར་གྱི་གནས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་འབྱུང་བའི་མི་བསླུ་བ་ཡིན་པས་ཚད་མར་གྱུར་པ། མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་བཤགས་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །
གཉིས་པ་དགེ་བ་བསྔོ་ཚུལ་ལ་གསུམ། དཔང་གསོལ་དང་། བསྔོ་བྱའི་དགེ་རྩ་ངོས་བཟུང་བ་དང་། ཇི་ལྟར་བསྔོ་བའི་ཚུལ་ལོ།
4.1.2) གཉིས་པ་བསྔོ་བྱའི་དགེ་རྩ་ངོས་བཟུང་བ་ནི།
བདག་གི་སྐྱེ་བ་འདི་དང་ཞེས་པ་ནས་གང་ལགས་པ་ཞེས་པའི་བར་ཏེ། གོང་དུ་འཁོར་བའི་སྐྱེ་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་འབྱུང་ཞིང་། འདིར་སྐྱེ་གནས་གཞན་དག་ཏུ་གསུངས་ལ། དེའི་ཁྱད་པར་ནི་སྡིག་པའི་ལས་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དམ་མང་པོར་བགྱིས་ཤིང་། འོན་ཀྱང་སྐྱེ་བ་འགའ་ཞིག་ལ་ནི་དགེ་བའི་ལས་ཕྲན་ཆགས་བགྱིས་པ་སྲིད་པས་དེའི་ཁྱད་པར་རོ། དེས་ན་ཚེ་རབས་གཞན་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཡར་མན་གྱི་མགྲོན་ལ་སྦྱིན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱས་པར་ཡོད་ན་ལྟ་ཅི། ཐ་ན་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་པའི་བྱ་དང་རིག་དྭགས་སོགས་ལའང་ཟས་མང་པོ་མ་ཟད། ཟས་ཁམ་གཅིག་ཙམ་བསྩལ་བ་སྟེ་བྱིད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ལགས་པ་སྟེ་གང་ཡིན་པ་དང་། རང་གིས་མི་དགེ་བཅུ་སོགས་པ་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་པའི་དགེ་བ་དང་། རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་དང་། སེམས་ཅན་གཞན་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྒྱུ་སྨིན་པར་བྱས་པའི་དགེ་བ་དང་། རང་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བ་དང་། སེམས་དེའི་སྒོ་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་བསགས་པའི་ཕྱིན་དྲུག་སོགས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྤྱི་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའི་དགེ་རྩ་གང་ལགས་པ་ཞེས་པ་ནི་བསྔོ་བྱའི་དགེ་རྩ་བསྟན་པའོ། ཁ་ཅིག་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བཟོད་པ་དང་། སེམས་ཅན་སྨིན་པ་བརྩོན་འགྲུས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བསམ་གཏན་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དགེ་རྩ་ཤེས་རབ་ལ་སྦྱར་བའང་སྣང་ངོ་། །
དང་པོ་ནི། དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཤིང་ཞེས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བགྱིའོ། ཞེས་པའི་བར་ཏེ། གོང་དུ་སྨོས་པའི་དགེ་བ་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་དུས་གསུམ་དུ་བསགས་པའི་དགེ་རྩ་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཤིང་བཟླུམས་ཏེ་བསྡོམས་ནས་བསྔོའོ། བསྡུས་པ་བཟླུམས་པ་བསྡོམས་པ་གསུམ་དོན་འདྲ་བར་སྣང་ཡང་། རྒྱ་གར་ཀྱི་འགྲེལ་པ་གསུམ་གྱི་གཅིག་ལས། དགེ་བ་སོ་སོ་བ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བྱས་པས་ན་བསྡུས་པ། འདྲེས་པར་བྱས་པས་ན་་བཟླུམས་པ། མི་ཕྱེད་པར་བྱས་པས་ན་བསྡོམས་པའོ་ཞེས་བཤད་ལ། གཅིག་ལས་ནི། བསྡུས་པ་་ནི་རང་གི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས། བཟླུམས་པ་ནི་བྱ་བའི་སྒོ་ནས། བསྡོམས་པ་ནི་ནུས་པའི་སྒོ་ནས་སོ་ཞེས་གསུངས། གཅིག་ལས་ནི། ཚེ་འདིའི་ཆེད་དུ་མ་བསྔོས་པས་བསྡུས་པ། ཕྱི་མའི་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་མ་བསྔོས་པས་བཟླུམས་པ། ཉན་རང་གི་སར་མ་བསྔོས་པས་བསྡོམས་པའོ་ཞེས་བཤད། བོད་འགྲེལ་ཞིག་ལས། རང་གི་དགེ་རྩ་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་དང་། གཞན་གྱི་དགེ་རྩ་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བཟླུམས་པ་དང་། རང་གཞན་གཉིས་ཀའི་དགེ་རྩ་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ནས་རྫོགས་བྱང་དུ་བསྔོ་བའི་དོན་དུ་བཤད་དོ། གང་དུ་བསྔོ་བ་ནི་བླ་ན་སྟེ་དེའི་ལྟག་གམ་སྟེང་ན་གཞན་མ་མཆིས་པ་དང་། དེའི་གོང་ན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གཞན་མ་མཆིས་པ་དང་། གོང་མ་ཉན་རང་རྣམས་ཀྱི་ཡང་གོང་མ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང་། བླ་མ་བྱང་སེམས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་བླ་མ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བའི་བསམ་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བགྱིའོ། ཞེས་པ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་དང་ལྟ་བ་རྣམ་དག་གིས་ཟིན་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སར་བསྔོ་བ་རྣམས་ནི་བསྔོ་བ་བླ་ན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བསྔོ་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་བཞག་པ་དང་། བསྔོ་ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་བཞག་པ་གཉིས་སོ། མཁས་པ་ཁ་ཅིག་བླ་ན་མཆིས་པས་གཟུགས་སྐུ་དང་། གོན་ན་མ་མཆིས་པས་ཆོས་སྐུ་བསྟན་ཞེས་བཤད་པ་ལྟར་ནའང་དེ་གཉིས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་སྦྱོར་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། དེ་བཞིན་དུ་གོང་མའི་ཡང་གོང་མ་ཞེས་པས་ལོངས་སྐུ་དང་། བླ་མའི་ཡང་བླ་མ་ཞེས་པས་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་ཞེས་གསུངས་ཏེ་ཡི་གེའི་དོན་ལ་ཞུགས་མ་ཞུགས་བརྟག གཞུང་འདིས་།ཤུགས་ལ་དགེ་རྩ་རྣམས་རང་དོན་ཕལ་པ་ཙམ་དང་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་བཀག་གོ།
4.2.2) གཉིས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས། དེ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བགྱིའོ། ཞེས་པའི་བར་ཏེ། དཔེ་ཇི་ལྟར་དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྔོ་བ་བླ་ན་མེད་པ་མཛད་ཅིང་མཛད་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་ཀྱང་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་དེ་ལྟར་བསྔོའོ་ཞེས་པ་སྟེ། ཚིག་བསྡུས་ཀྱང་དོན་རྒྱ་ཆེའོ། དེ་ལྟ་བུའི་བསྔོ་ཚུལ་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱས་པར་ནི་བསྔོ་བ་སྒོམ་ལམ་འཆད་པའི་ཡུལ་གྱི་མདོ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་ལས་བཤད་པ་ལྟར་དང་། འཇམ་དཔལ་དཔའ་བོས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པ་དང་། ཞེས་སོགས་ལྟར་བསྔོ་བ་ནི་བསྔོ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བཤད་དོ།
གསུམ་པ་ཡན་ལག་ལྷག་མ་བསྡུས་ཏེ་འཆད་པ་ལ་གཉིས། དངོས་དང་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའོ།
4.3.2) གཉིས་པ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི།
མི་མཆོག་རྒྱལ་བ་ནས། སྐྱབས་སུ་ཉེ་བར་མཆིའོ་ཞེས་པའི་བར་ཏེ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་རྒྱལ་བ་གང་དག་ད་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པ་དང་། གང་དག་སྔར་བྱོན་འདས་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་དང་། འབྱོན་འགྱུར་མ་བྱོན་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོན་ཏན་དང་བསྔགས་པའམ། ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་རྒྱ་མཚོ་དང་འདྲ་བ་ཀུན་ལ་བདག་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བགྱིས་ཏ་སྐྱབས་སུ་ཉེ་བར་འཆིའོ། ཕུང་པོ་གསུམ་པའི་མདོ་གཞན་ཞིག་ཀྱང་སྣང་ཡང་། གཞུང་འདི་ལ་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི། སྡིག་བཤགས་དང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང་། བསྔོ་བའི་ཕུང་པོ་ཟད་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་དོ།
སྨྲས་པ། ལྷ་མིའི་སྟོན་པ་ཤཱཀྱའི་གཙོ་བོ་དེས། གདུལ་བྱའི་དོན་དུ་བདེ་གཤེགས་སོ་ལྔ་ལ། བརྟེན་ནས་སྡིག་སྒྲིབ་སྦྱོང་ཐབས་གསུངས་པ་འདིས། འགྲོ་བའི་སྡིག་ལྟུང་ཉེས་ཀུན་བྱང་གྱུར་ཅིག གང་དག་ཚུལ་འདིར་འབད་པའི་འོ་མཚོ་ལས། འཁྲུངས་པའི་རྣམ་དཀར་ཀུནྡའི་གཉེན་གྱུར་དེས། ཀུན་གྱི་སྡིག་ལྟུང་མུན་ཚོགས་རབ་བཅོམ་ནས། ཕན་བདེའི་ལས་བཟང་ཀུན་ནས་གསལ་བྱེད་ཤོག །
ཅེས་ལྟུང་བཤགས་ཀྱི་ཆོ་ཀ་དང་དེའི་འགྲེལ་པ་མཚོན་ཙམ་དང་བཅས་པ་འདི་ནི། དད་དང་རྣམ་དཔྱོད་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་སྔགས་རམ་པ་གྲགས་པ་འོད་ཟེར། གནས་བརྟན་འཇམ་དབྱངས་བརྩོན་འགྲུས། ངག་དབང་དོན་གྲུབ་གསུམ་གྱིས། ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཉམས་ལེན་དུ་ལྟུང་བཤགས་འདོན་ཚུལ་གྱི་ཆོ་ག་འགྲེལ་པ་དང་བཅས་པ་ཞིག་གྱིས་དང་པར་དུ་བརྐོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྐུལ་བ་ལྟར་ཤཱཀྱའི་བཙུན་པ་བཤད་སྒྲུབ་མིང་ཅན་གྱིས་གཞན་ལ་ཕན་འདོད་ཀྱི་བསམ་པས་ཅོ་ནེའི་དགོན་དུ་སྦྱར་བའོ། མངྒ་ལཾ
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡི་གེ་བརྒྱ་པ། ན་མསྟྲེ་ཡ་དྷཱི་ཀཱ་ནཱཾ་ཏ་ཐཱ་ག་ཏཱ་ནཱཾ སརྦ་ཏྲཱ་པྲ་ཏི་ཧ་ཏཱ་བཱཔྟི་ངྷརྨ་ཏཱ་བ་ལི་ནཱཾ ། ཨ་ས་མ་ས་མནྟ་ཏོ་ཉནནྟཱ་བཱ་པྟི་ཤཱ་ས་ནི ། ཧ་ར་ཧ་ས ། ཏྲ་ཡ་ཏྲ་ཡ ། བྷ་ག་ཝན་མ་ཧཱ་བ་ར་ལ་ཀྴ་ཎི ། ཛྭ་ལ་ཛྭ་ལ་ན་སཱ་ག་རེ་སྭཱཧཱ།
